‘Oude mensen zijn bibliotheken vol verhalen’

Met deze zin begon het allemaal. In 2015 leerde ik via een cursus ‘oral history’, hoe je de herinneringen van oudere mensen kunt vastleggen in tekst. Annegriet Wietsma, die de cursus gaf, wist mij zo te raken, dat ik toen dacht ‘hier wil ik meer meedoen.’ Het is een hele andere manier van interviewen dan ik gewend ben in de bedrijfsjournalistiek. Samen met de geïnterviewde probeer je zo veel mogelijk herinneringen op te halen. Dat gaat niet met een vooraf bepaalde vragenlijst, maar door aanknopingspunten te vinden en daar samen over te praten. In datzelfde jaar was ik op zoek naar een manier om iets achter te laten voor de maatschappij. Je belangeloos inzetten en iets doen zonder dat daar direct iets tegenover staat. Een boek schrijven over het leven van vrouwen in de 20^steeeuw werd het plan. Ik heb specifiek gekozen voor vrouwen, over mannen is door de jaren en eeuwen heen al veel geschreven. Maar wat deden zij in de vorige eeuw? Voordat ik begon dacht ik aan het klassieke verhaal: trouwen en kinderen krijgen. Ik ontdekte al heel snel dat ik zelden dat verhaal te horen kreeg. Iedere vrouw heeft op haar eigen wijze iets gedaan om haar eigen leven meer betekenis te geven.

In het najaar van 2015 ging ik aan de slag en nu, bijna drie jaar later, heb ik de levensverhalen van zestien vrouwen van 90+ aan de hand van hun herinneringen opgeschreven. Vrouwen uit alle lagen van de bevolking en uit verschillende provincies. Elk verhaal is anders, van het luxe leven van een barones tot het eenvoudige bestaan van een slagersdochter in de Betuwe. De oudste geboren in 1912, de jongste in 1927. De rol van de vrouw veranderde in die tijd sterk. Ze gingen meer meedoen in de maatschappij. Door hun levensverhalen laat ik via hen wat achter voor de generaties na ons. Herinneringen levend houden aan de hand van alledaagse verhalen. Alle interviews heb ik getranscribeerd, letterlijk uitgetypt dus. Een berg werk, maar op deze manier kan ik de teksten en geluidsopnames inleveren bij het nationaal archief, zodat historici hier ook nog wat aan hebben.

In de loop van de tijd kreeg ik vaak de vraag ‘hoe kom je aan al die interessante vrouwen’? Het klinkt gek, maar die kwamen meestal vanzelf op mijn pad. Door heel veel te praten over mijn boek kwamen mensen om mij heen met suggesties en ideeën. Dat geldt niet voor alle dames, voor de barones moest ik echt op zoek, ook uit de kunstenaarswereld had ik niet meteen een geschikte vrouw gevonden. En ook voor het voorwoord heb ik mijn best gedaan om een geschikte vrouw te vinden. Maar het is gelukt. De teksten zijn klaar, de foto’s zijn gemaakt, de vormgeefster is bezig met het ontwerp en de drukker zit klaar om het boek in productie te nemen. Eind september heb ik het eerste exemplaar van ‘Lang zal ze leven’ in mijn handen!